
Түркістанда баспасөздің және ұлттық театрдың өркендеуіне елеулі үлес қосты. «Ақ жол» газетін шығаруды ұйымдастырып, оның алғашқы редакторы болды.
1922 жылы Түркістан республикасының Жер шаруашылығы халық комиссары болып тағайындалысымен, ауыл ахуалына ерекше көңіл бөліп, өлкедегі жер-су реформасына тек таптық қана емес, сонымен бірге ұлттық сипат беру бағытын да ұстанды.
1922-1924 жылы Түркістан КП комитетінің хатшысы, атқару кенті төрағасының орынбасары, РК(б)П ОК Орта Азия бюросының мүшесі болды. Мемлекеттік қайраткер ретінде Орта Азиядағы ұлттық-аумақтық межелеу кезінде (1924) айрықша танылды.
1924 жылы қарашада РК(б)П Қазақ обкомының екінші хатшысы қызметіне жіберілді. Кеңестердің І съезінде қазақ халқының тарихи атауын (патшалық тұсынан бұрмаланып қалыптасқан «киргиз» деген атты төл атауын «қазаққа» түзетіп) қайтарып, астаналық қала атын Қызылорда деп өзгертті.
1925 жылы қарашада БК(б)П орталық комитетіне шақырылып, ұлт республикалары бойынша жауапты нұсқаушы лауазымымен Кавказға, 1928 жылы Ташкентке, Орта Азия Бюросына қызметке жіберілді. Мұнда ол үгіт-насихат бөлімі меңгерушісінің орынбасары, хатшы болды. Бүкілодақтық ауыл шаруашылығы ғылым академиясының (ВАСХНИЛ) Ташкент бөлімшесін ұйымдастырды.
1929 жылы Орта Азия мақта-ирригациялық политехника институтын (САХИПИ) құрып, алғашқы директоры болды, сонымен қатар 1929-1931 жылы Орта Азия мақта кентінің директоры қызметін атқарды.
1931-1932 жылы БК(б)П ОК аппаратында істеді. Қожанов негізгі міндеттерін қоғамдық, ғылыми-шығармашылық жұмыстармен ұштастырып отырды.
Мектепке арналған «Есептану құралы» атты оқулығы (1924), «Түркістанның Кеңестік Автономиясының он жылдығына» атты орыс тіліндегі зерттеуі (1928) жеке кітап болып шыққан.
РК(б)П ОК ұлт қызметкерлерімен өткізген төртінші кеңесінде (1923), РКФСР ХКК төрағасының орынбасары Т.Рысқұловтың басқаруымен өткен жеке кеңесте (1926) сөйлеген сөздерінде, сондай-ақ И.Сталинге 1927 жылы жазған екі хатында Қожановтың саяси көзқарастары мейлінше айқын тұжырымдалған.
1928 жылы Орта Азия партия тарихы институты қайраткердің «Кеңестік Түркістан автономиясының он жылдығына» атты кітабын басып шығарды. Осында ол жаңа республика құрудың қиын өткелдері мен алдағы міндеттерді айқын жазады. Сондай-ақ, осы ұлт күрескерінің И.Сталинмен пікірталасы әлі күнге аңыз болып айтылады. Ол қиын жылдары Алаш азаматтарына да көп көмектесті.
1923 жылы Мағжанның өлең кітабына алғысөз жазып жариялады. Фольклоршы Ә.Диваевқа ерекше қолдау көрсетті. Өзі де елдің мәдени-рухани шараларына атсалысып, «Ақжол», «Еңбекші қазақ» газеттері мен «Шолпан» журналына сан салалы мақалалар жазады. С.Қожанов көп замандастары секілді халыққа арналған сөзін өлеңмен де жеткізді. Оның шығармашылығында «Нені айтайын?», «Кім жауапкер?», «Көреміз!», «Шынға ұқсаған пікірлер», «Бұл кім?», «Тілмаштарға бір сын» т.б. өлеңдері мен К.Бальмонт, Эзоп (Д.Бедный тәржімесі) туындыларынан қазақша сөйлеткен аудармалары бар.
Сұлтанбек Қожанов 937 жылы 16 шілдеде Ташкентте тұтқындалып, 1938 жылы 8 ақпанда атылды, саяси қуғын-сүргін құрбаны болды, 1957 жылы ақталды.
Сұлтанбекті ұлықтау
С.Қожанов сияқты ұлтжандылығы мемлекетшілікпен ұласқан, мемлекетшілігі ұлтының рухына қызмет етуге жұмылдырылған қайраткер халықтың жадынан да, ғылыми танымнан да мәртебелі орын алуға әбден лайық.
Осыған байланысты тәуелсіздік алған жылдардан бері Алматы, Шымкент, Түркістан, Қызылорда қалаларында Сұлтанбек Қожановқа көше аттары беріліп, ескерткіштері ашыла бастады. Олардың орнатылуына мемлекет тарапынан және қалталы зиялы қауым өкілдері де үлес қосуда. Мысалы, Қызылорда қаласы С.Ысқақов атындағы Қызылорда «Құрылыс және бизнес» колледжі ауласында бабамыз Сұлтанбек Қожанұлына арналған ескерткіш тұрғызылған.
Оның туған күні қарсаңында колледж студенттері мен ұстаздары және тұрғындар жиналып тағзым ету, гүл шоқтарын қою дәстүрге айналған.
Тарих ешқашанда ұмытылмауы тиіс. С.Қожановтай қайраткерлердің атқарған қызметтері, халық үшін жасаған жақсылықтары ешқашан ұмытылмақ емес.
Мемлекет және қоғам қайраткеріне арнап Алматы қаласындағы Сұлтанбек Қожанов пен Тайыр Жароков көшесінің қиылысында еркерткіш мүсін орнатылды.Ескерткіш мүсіннің қойылуына ұйытқы болған Сұлтанбек Қожанов қорының төрағасы Мұқан Әбдіраманұлы.
ҚР Тәуелсіздігінің 28 жылдық мерекесі қарсаңында 2019 жылы мемлекет және қоғам қайраткері Сұлтанбек Қожановтың 125 жылдығына арналып Мақтаарал ауданының орталығы Мырзакент кентіндегі С.Қожанов көшесінің бойынан ескерткіші ашылды. Алматы, Шымкент,Түркістан, Кентау қалаларында С.Қожановтың есімі берілген. Облыс орталығы Түркістанда ескерткіші қойылған. Сонымен қатар, 1994 жылы Мақтаарал ауданының орталығы Мырзакент кентінің «Советская» көшесіне Сұлтанбек Қожановтың есімі берілген болатын.
Түркістан қаласында Саттар Ерубаев мемориалдық музейінде Саттар Ерубаев пен Сұлтанбек Қожановтың әдеби мұралары жинақталған. Музейдің көше бетіндегі терезе жақтауының төменгі жағында оқушы қолымен қашап жазылған «Х. Су…н» деген жазу ғана сақталыпты. Жергілікті тұрғындар бұл 1910 жылы аталған мектепте білім алған Сұлтанбек Қожановтың қолтаңбасы деп біледі.
Бұл қолтаңбаны ҚР Мәдениет қайраткері, Түркістан қаласының Құрметті азаматы Нұрмахан Назаров тауыпты. Нысанның сыртына тазарту жұмыстары жүріп жатқан сәтте көріп қалған. Содан БАҚ арқылы мақалалалар жазып, құнды дүниемен көпшілікті таныстырған.Созақ ауданы, Ақсүмбе ауыл ында Сұлтанбекке арналған 100 орындық мектептің іргесі қаланып, оның жанынан ескерткіш тақта орнатылған. Марқасқа тұлғаның 125 жылдығына орай ұйымдастырылған жиында мектеп алдындағы ұлы тұлғаның ескерткішіне гүл шоқтары қойылып, іргетасы жаңадан қаланып жатқан орта мектептің алғашқы кірпіші қаланды. Мектептің алғашқы кірпішін жазушы Мархабат Байғұт пен аудан әкімі Салыхан Полатов қалады.
Тәуелсіздіктің 30 жылдық мерекесі қарсаңында Созақ ауданының орталығы Шолаққорған ауылында Сұлтанбек Қожанов атындағы өлкетану музей ғимараты пайдалануға берілді. Музейде тарихи мұраларды сақтау үшін барлық жағдай жасалған. Ортағасырды жәдігерлер, қазан төңкерісіне дейінгі жергілікті халықтың тұтынған заттары, балбал тастар, жергілікті күйші, ақын жазушылардың, спортшылар құнды дүниелері, Төлеген Момбековтың, Дина Нұрпейсованың ұстаған қара домбырасы, ел Тәуелсіздігінен, аудан тарихынан сыр шертетін мұралар орналасқан. Қазіргі таңда музей қорында 2700 астам астам жәдігер сақталған. «Рухани жаңғыру» бағдарламысы, «Рухани қазына» кіші бағдарламасын іске асыру үшін алдағы екі жылда құнды жәдігердің санын 5000 жеткізу жоспары бар. Сұлтанбек Қожаннов атындағы өлкетану музейінің құрылысы аудандық бюджеттен соғылған.
Биыл Сұлтанбек Қожановтың 130 жылдығына Кентау қаласында «Сұлтанбек Қожанов және ұлттық мемлекет құру идеясы: тарихы мен бүгінгі тәжірибелері» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы өтті. Туған жері Созақта «Ұлтын сүйген ұлы тұлға» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция өтті. Шараға облыс әкімінің орынбасары Бейсенбай Тәжібаев, аудан әкімі Мұхит Тұрысбеков, Өзбекәлі Жәнібеков атындағы Оңтүстік Қазақстан педагогикалық университеті ректоры Гүлжан Сүгірбаева, Бейбіт Қойшыбаев, Дандай Ысқақұлы, Тұрсын Хазіретәлі бастаған қожановтанушы ғалымдар, немересі Санжар Қожанов, көршілес Өзбекстан және еліміздің әр өңірінен келген делегация мен жергілікті зиялы қауым өкілдері қатысып, ұлтын сүйген ұлы тұлғаны ұлықтады.
Түркістан облыстық «Фараб» әмбебап ғылыми кітапханасы,
«Ғылыми-зерттеу» бөлімінің меңгерушісі Д.БЕРІКҚЫЗЫ